Passaporta e Pare shqiptare

Passaporta e Pare shqiptare
Pasaporta e parë shqiptare ishte shumë e thjeshtë. I vetmi element sigurie, nëse mund të quhet i tillë, në pasaportën e vitit 1920, ishte një shënim i vendosur në faqen e fundit i cili ndalonte falsifikimin e saj.

Pasaporta e parë shqiptare ishte shumë e thjeshtë. Ndryshe nga sot, në pasaportën, e cila përkon me lindjen e republikës së parë shqiptare, të drejtuar nga Ahmet Zogu, elementët e sigurisë ishin një nocion ende i panjohur. I vetmi element sigurie, nëse mund të quhet i tillë, në pasaportën e vitit 1920, ishte një shënim i vendosur në faqen e fundit i cili ndalonte falsifikimin e saj. Një tjetër element, që e bën të veçantë pasaportën e parë shqiptare ishte edhe kopertina e saj. Ndryshe nga dokumentet e tjera të identifikimit që do ta pasonin ndër vite, në kokën e pasaportës së parë shqiptare, vihet re e vendosur në një rreth me fushë të kuqe, shqiponja me dy krerë e huazuar nga stema e Kastriotëve. Interesante në këtë pasaportë paraqiten edhe elementët e brendshëm, mungesa e të cilëve në ditët e sotme as që mund të mendohet. Kështu ndryshe nga pasaporta e sotme shqiptare, pasaporta e viteve 20, në faqen e tretë të saj në vend të emërtimit të sotëm Republika e Shqipërisë kishte të vendosur nocionin ?N?emën të shtetit shqyptar?. Po kështu në kokën e faqes së tretë të kësaj pasaporte ishte e vendosur vula e Ministrisë së Punëve të Brendshme si edhe gjeneralitetet e personit, të cilit i jepej në përdorim ky dokument. Për të mësuar gjeneralitetet e personit, që disponon këtë dokument identifikimi, duhet të kalojmë në faqen e katërt të pasaportës, ku me radhë të shkruara në dialektin gegërisht vihen re gjeneralitetet, si emri i t?et, i s?amës, data e lindjes, vendi i lindjes, banimi. Për t?u ndalur në këtë faqe, elementi që vlen për t?u përmendur te gjeneralitetet dhe që nuk gjendet në dokumentet pasardhëse të identifikimit është feja, profesija, klasi ushtarak si dhe drejtvotimi. Në mungesë të fotografisë, e cila për kohën ishte ende një luks, në këtë pasaportë, ky element plotësohet me të dhënat fiziologjike të personit. Çdo nëpunës civil që pajiste shtetasit shqiptar me pasaportë në kohën e Republikës së Zogut, duhej të cilësonte në faqen ku shkruhej ?Shënime? edhe shenjat, të cilat dallonin këtë shtetas, siç ishin shteti, mosha, balli, sytë, goja, hunda, flokët, mjekra, mustaqet, si edhe ngjyra e fytyrës. Për ta përfunduar përshkrimin e pasaportës së republikës së parë shqiptare, elementi më pikant që duhet përmendur dhe që përbën një nga elementët e sigurisë së këtij dokumenti është vendosja e shenjave të veçanta që dallonin një person, që nga çikatriçet e ndryshme e deri te nishanet.

Pasaporta me mikroçip

Ndryshojnë kohët, ndryshon edhe pasaporta. Kështu do të ndodhë edhe me pasaportën e re ose, siç cilësohet ndryshe, ?pasaporta me mikroçip?. Ndryshe nga pasaporta që përdorim sot, kjo pasaportë, e cila pritet të hidhet së shpejti në përdorim, do të përmirësohet me elemente që deri tani kanë qenë të panjohur. Imazhi i fytyrës në dy profile, ngjyra e syve dhe shenjat e gishtërinjve do të jenë elementët që do ta rrisin në mënyrë të ndjeshme sigurinë e kësaj pasaporte. Pasaporta elektronike me mikroçip do të jetë edhe një dokument më i sigurt për shqiptarët, për të udhëtuar më të lirë në Europë, gjë që deri tani e kanë pasur të pamundur.

Pasaporta e para viteve 90

Letërnjoftimi ishte dokumenti, me të cilin shtetasit shqiptarë identifikoheshin gjatë sistemit komunist. Ndryshe nga pasaporta e Republikës, dhe më pas Mbretërisë së Zogut, në këtë letërnjoftim, i cili përdoret edhe sot nga një pjesë e madhe e popullatës, vihen re heqja e disa elementeve dhe shtimi i disa të tjerave. Kështu, në këtë letërnjoftim hiqet përkatësia fetare, gjë që binte në kundërshtim me sistemin laik të kohës. Po kështu, hiqen me radhë klasi ushtarak, i cili zëvendësohet me kryerjen e shërbimit të detyrueshëm ushtarak, si edhe profesioni i personit që dispononte mjetin e identifikimit. Elementi që shtohet në letërnjoftimin e kësaj kohe është gjendja civile e shtetasit, ku përkrah emrit të tij vihej, në rast të celebrimit, edhe emri i bashkëshortit ose i bashkëshortes. Kjo pasaportë do të vazhdonte të ishte në qarkullim deri në vitin 1995, ku u vendos të kalohej në pasaportën e re e ku do të viheshin elementet e reja të sigurisë.

Pasaporta e sotme

Në pasaportën e sotme janë shmangur shumë gjeneralitete, por janë shtuar shumë elemente të sigurisë. Kështu, ndryshe nga fotoja bardhë e zi e letërnjoftimit të paraviteve 90, pasaporta e sotme disponon foto me elemente të larta sigurie, çka e bën të vështirë ndryshimin e saj. Gjithashtu, në këtë pasaportë janë të vendosur edhe fotoelemente që nuk mund të dallohen me sy të lirë.

Pasaportat

Me ndryshimin e periudhave historike ka ndryshuar edhe kopertina e pasaportave. Kështu, në periudhën e mbretit Zog vihet re simboli i shqiponjës, element që do të mungonte në letërnjoftimin e viteve 50. Më pas, ky element do të rivendosej në pasaportat e pasviteve 90, për të vazhduar deri në ditët e sotme.

Vështirësia për një vizë

Ata që kanë jetuar në fillimet e shekullit të kaluar rrëfejnë se për të udhëtuar jashtë vendit nuk duheshin shumë procedura burokratike, ashtu siç ndodh sot. Këtë lehtësi, sipas rrëfimtarëve, tashmë të vjetër në moshë, e krijonte edhe pasaporta e kohës, e cila njihej në të gjitha shtetet e Europës.

Ndërsa sot kohët kanë ndryshuar kryekëput, pasaporta është rritur në elementët e saj të sigurisë, por është shumë e vështirë për të udhëtuar me të jashtë vendit.